ความเป็นมาของการจัดประชุม วันวิสาขบูชา

การฉลองวันวิสาขบูชาได้มีการปฏิบัติกันมาในประเทศที่นับถือพุทธศาสนาตั้งแต่สมัยโบราณ  สำหรับในประเทศไทย การฉลองวันวิสาขบูชาได้เริ่มปฏิบัติตั้งแต่สมัยสุโขทัย เชื่อว่าประเพณีการฉลองวิสาขบูชานี้ได้รับมากจากประเทศศรีลังกา

พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่เก่าแก่ศาสนาหนึ่งของโลก  คำสอนของพระพุทธองค์ก่อคุณูปการแก่มวลมนุษยชาติมากกว่า ๒,๕๐๐ ปี และจะนำประโยชน์ให้แก่มนุษยชาติต่อไปในอนาคต  ดังนั้น เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๒  ที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติสมัยสามัญ วาระการประชุมที่ ๑๗๔ ได้ให้การรับรองให้วันวิสาขบูขาเป็นวันสำคัญสากลของสหประชาชาติ  และในวันวิสาขบูชาในแต่ละปี ให้จัดกิจกรรมเพื่อรำลึกนึกถึงความสำคัญของวันดังกล่าว ณ สำนักงานใหญ่ขององค์การสหประชาชาติ และสำนักงานสาขาทั่วโลก

ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๔๓ เรื่อยมา ประเทศที่นับถือพระพุทธศาสนาได้รับเกียรติเป็นเจ้าภาพจัดกิจกรรมเนื่องในวันวิสาขบูชา ณ สำนักงานใหญ่ขององค์การสหประชาชาติ กรุงนิวยอร์ค ประเทศสหรัฐอเมริกา  ในปี พ.ศ. ๒๕๔๗  ก็ถึงวาระของประเทศไทย  คณะสงฆ์ไทย โดยการประสานงานและนำโดยมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้จัดกิจกรรมวันวิสาขบูชา ณ สำนักงานใหญ่ขององค์สหประชาชาติ 

ประเทศไทยเป็นประเทศที่พระพุทธศาสนาค่อนข้างมั่นคง ดังนั้น ประมุขสงฆ์ และนักปราชญ์ทางพุทธศาสนาจึงเห็นพ้องต้องกันที่จะให้จัดการประชุมชาวพุทธนานาชาติ ที่ประเทศไทย  ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๔๗ เรื่อยมา ประเทศไทยได้เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมนานาชาติในโอกาสต่าง ๆ ดังนี้

ระหว่างวันที่ ๒๕-๒๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๗  ได้มีการประชุมประมุขสงฆ์และผู้นำชาวพุทธจาก ๑๓ ประเทศ เพื่อร่วมประชุมประมุขสงฆ์และผู้นำชาวพุทธโลก  จากการประชุมครั้งนี้ ที่ประชุมมีมติว่า เห็นสมควรให้จัดกิจกรรมฉลองวันวิสาขบูชา วันสำคัญสากลของโลกในปี พ.ศ. ๒๕๔๘  ณ หอประชุมองค์การสหประชาติ เอเชีย แปซิฟิค กรุงเทพฯ  ดังนั้น ระหว่างวันที่ ๑๘-๒๐  พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๘  จึงได้มีการจัดประชุมชาวพุทธนานาชาติ เนื่องในวันวิสาขบูชา วันสำคัญของสหประชาชาติ ที่พุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม และ ที่ศูนย์ประชุมองค์การสหประชาชาติ กรุงเทพฯ 

ระหว่างวันที่ ๗-๑๐  พฤษภาคม  พ.ศ. ๒๕๔๙ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้รับมอบหมายจากมหาเถรสมาคม โดยร่วมมือกับคณะกรรมการจัดงานวิสาขบูชา และองค์กรชาวพุทธจากทั้งภาครัฐและเอกชนจัดการประชุมชาวพุทธนานาชาติ เนื่องในวันวิสาขบูชา วันสำคัญของสหประชาชาติ โดยได้รับการอุปถัมภ์งบประมาณการจัดประชุมจากรัฐบาล และองค์การชาวพุทธ  การจัดประชุมเป็นกิจกรรมหนี่งของการร่วมฉลองครองสิริราชสมบัติครบ ๖๐ ปี ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลเดช  จัดขึ้น ณ พุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม และศูนย์ประชุมขององค์การสหประชาชาติ กรุงเทพฯ

สำหรับปี พุทธศักราช ๒๕๕๐ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้จัดประชุมชาวพุทธนานาชาติ เป็นครั้งที่ ๔